Delta Life Nr. 3, Februari 2015

26-27 / 34

26 DELTARES, FEBRUARI 2015 27
HOE KIES JE TUSSEN VERSCHILLENDE
WAARDEN VAN DE NATUUR?
1 Wat zijn ecosysteemdiensten?
Ecosysteemdiensten zijn de goederen
en diensten die het ecosysteem aan de
mens levert. Bijvoorbeeld drinkwater
en medicijnen. Maar ook: reguleren-
de diensten, zoals het bestuiven van
bloemen en de bestrijding van plagen.
En culturele diensten, zoals recreatie-
mogelijkheden. Mangrovebossen zijn
een mooi voorbeeld: ze bevorderen de
biodiversiteit, kunnen de uitstoot van
broeikasgassen verminderen, zijn aan-
trekkelijk voor toeristen én beschermen
de kust tegen overstroming.
2 Waarommoeten beleidsmakers
over ecosysteemdiensten willen
nadenken?
Bij ingrepen in het landschap spelen
vaak conflicterende belangen. Gebieds-
beheerders willen de beste keus maken.
Maar dat is lastig als specialisten uit
verschillende vakgebieden in hun eigen
jargon langs elkaar heen praten. Door
uit te gaan van ecosysteemdiensten, die
te beschrijven en er een economische of
maatschappelijke waarde voor de mens
aan toe te kennen, spreken de specialis-
ten dezelfde taal.
3 Hoe werkt dat nou in de
praktijk?
Planvormers en stakeholders benoemen
de goederen en diensten die het ecosys-
teem biedt en verkennen de economi-
sche en maatschappelijke waarde er-
van. Daarna verkennen ze gezamenlijk
de voor- en nadelen van verschillende
varianten van een beleidsplan, zowel
voor de korte als voor de langere ter-
mijn. Bijvoorbeeld: als we in een gebied
het water- en bodemsysteem willen
benutten voor landbouw, verlaagt dat
mogelijk de waarde voor recreatie of de
drinkwaterwinning. De beslissing is ver-
volgens aan de gebiedsbeheerders.
4 Wordt de waarde van natuur
vastgesteld in geldbedragen?
In bepaalde gevallen kan dat, maar
meestal is het omschrijven van het eco-
nomische of maatschappelijke belang
van de geleverde goederen of diensten
voldoende.
5 Klinkt als een stevige uitdaging.
Is daar niet een handige tool voor?
Dat is inderdaad een aantrekkelijk idee
en daar wordt over nagedacht. Er is al
een stappenplan voor de verkenning van
ecosysteemdiensten in een gebied en
er bestaan factsheets over hoe ecosys-
teemdiensten in de ondergrond elkaar
beïnvloeden. De online rekentool The
Economics of Ecosystems and Biodiver-
sity’ (teeb.stad) brengt de waarde van
groen en water in de stad in beeld. In
februari verscheen in Nederland de Atlas
van het Natuurlijk Kapitaal.
Meer informatie?
Een waterkering verhoogt
de veiligheid van een
gebied, maar verlaagt de
biodiversiteit en aantrek-
kelijkheid voor recreatie.
Onder water zetten is goed
voor de natuur, maar leidt
tot verzilting van de akkers
ernaast. Gebiedsbeheer-
ders vragen zich steeds
vaker af: hoe maak je de
beste afweging? Het con-
cept ecosysteemdiensten
kan daarbij helpen.
DOOR JOACHIM ROZEMEIJER
Nu liggen de dijk en de dertigmeter brede garage (500
meter lang, voor 700 auto’s) pal achter elkaar. Een kwes-
tie van slim ruimtegebruik en slimme samenwerking. De
betrokken partijen deelden in dit project één aannemer,
één planning. Eerst werd in 2013 de dijk aangelegd,
daarna volgde de sleuf voor de garage. Zand erover, klaar.
Veilig gevoel
Lopend groet de burgemeester zijn inwoners. Zijn die
tevreden? ‘Ja, de mensen zijn tevreden, denk ik. Het
uitzicht is nog even mooi en de dijk geeft toch wel een
veilig gevoel. Wie eerst buitendijks woonde, kan nu ook
een verzekering tegen waterschade nemen.’
Wat ook meezat: het strandleven ging in 2014 gewoon
door. ‘Er zijn nauwelijks minder toeristen geweest.’ En
wie kwam, heeft kunnen zien hoe mooi het hier wordt:
in de zomer bedekt het helmgras het hele duin.
Katwijk is ineens modern. Nostalgie meets high tech.
De ingangen van de parkeergarage steken in glas en
metaal af tegen het zand. Strakke meubels nodigen
uit tot zitten. Naburige badplaats Noordwijk is jaloers,
vertelt Wienen. ‘Zij willen ook wel een parkeergarage.
Maar dat kan nu niet meer.’
Nederland is weer een stukje groter geworden. Letterlijk
en figuurlijk. De burgemeester moet terug naar zijn
werkplek in het gemeentehuis. Het is altijd druk, ook
met gasten uit het buitenland. Uit Amerika kwamen al
verschillende delegaties kijken naar het Katwijkse kust-
werk. ‘Die willen dit ook.’
FACTS & FIGURES MULTIFUNCTIONELE DIJK KATWIJK
Breedte duin: 120 meter
Hoogte duin: tussen 7,5 meter (ter hoogte
van het centrum) en 11 meter boven NAP
(ten noorden en zuiden van het centrum)
1
1
2
2
Lengte dijk: 900 meter
Lengte parkeergarage: 500 meter
Lengte totale versterking: 1500 meter
a b c
Totale hoeveelheid opgespoten zand:
circa 3 miljoen kuub
Uitvoering begonnen: april 2013 (achter-
eenvolgens zandsuppletie, bouw van de
Dijk-in-Duin, verlenging uitwatering, bouw
parkeergarage, aanleg paden en paviljoens)
Uitvoering klaar: voorjaar 2015
Totaal kosten: 78 miljoen euro