Delta Life Nr. 3, Februari 2015

12-13 / 34

12 DELTARES, FEBRUARI 2015 13
DOSSIER
BODEMDALING
is koploper als het gaat ombewustwording en
aanpak. Onze kennis willen we graag interna-
tionaal inzetten. Juist omdat de gevolgen zo
ingrijpend zijn en definitief als er niets gebeurt.
Een probleem is wel dat de oplossingen duur
zijn en je pas na minstens tien jaar effect
ziet. Dan zit er vaak al iemand anders op de
bestuurdersstoel. Het vraagt visie, overtui-
gingskracht en ver vooruit durven kijken om
hier wat aan te doen. Je wilt ook zeker weten
dat de problemen door bodemdaling worden
veroorzaakt. Dat vergt goed en grondig we-
tenschappelijk onderzoek.’
Stel, we zijn overtuigd en willen
meteen aan de slag. Waar moeten
we aan denken?
‘Er is geen eenduidige oplossing, het is altijd
maatwerk. Het gebruik van het gebied, het
gebied zelf en de gevolgen zijn het uitgangs-
punt. We rekenen de kosten van bodemdaling
door bij ongewijzigd beleid. Die zijn vaak een
stuk hoger danmen verwacht. Dat zetten we
af tegen de kosten van structureel ingrijpen
zodat gebiedsgebruikers op basis daarvan een
afweging kunnenmaken. Grofweg zijn er dan
twee soortenmaatregelen: bodemdaling ver-
minderen of je aanpassen aan de situatie. In het
eerste geval kun je denken aan het gebruik van
lichte ophoogmaterialen, zoals puimsteen of
zwaar verkeer weghouden van niet gefundeerde
wegen. Een andere belangrijkemaatregel om
bodemdaling te verminderen is de grondwa-
terstand verhogen. Maar dat is een ingrijpend
proces in gebieden waar ook landbouw is en
mensen wonen. Goede samenwerking en uitge-
kiend peilbeheer zijn dan nodig.
Bij aanpassing kun je denken aan huizen en
wegen op palen, kabels en leidingen boven de
grond, de grond verstevigen, eventueel met
geotextielen. Of, misschien wel heel erg dras-
tisch, niet meer bouwen in zo’n gebied.’
Klinkt als een hele lange to-do list.
Je vraagt nogal wat.
‘Ja, dat is zo. Maar we kunnen er niet omheen.
We hebben een tijd gedaan alsof we veengebie-
den ongestoord kunnen gebruiken als wemaar
hard genoeg pompen. Maar hoe harder we
pompen, hoe harder we naar beneden gaan. Die
vicieuze cirkel moet echt doorbroken worden.’
Meer informatie?
Slappe grond is vooral een
probleem omdat juist in
delta’s veel economische
activiteit is. In Nederland
wonen en werken ten min­
ste 6 van de 17 miljoen
inwoners op slappe grond.
De mate van slapheid
van de bodem wordt met
laboratoriumproeven
bepaald. Maar je merkt het
ook meteen als je
erover heen loopt. Veen
is altijd slap, bepaalde
soorten klei zijn dat ook.
6 17
Po-vlakte
Kalimantan
Sumatra
East Anglia UK
Sacramento Delta Mississippi Delta
Everglades Florida
VOORBEELDEN VAN BODEMDALING IN VEENGEBIEDEN
In Kockengen worden oude, dikke asfaltlagen onder de weg verwijderd en vervangen door licht materiaal, zoals puimsteen.
Bij woonhuizen, die blijkbaar goed gefundeerd zijn, is hoogteverschil ontstaan. Dat is op de foto hiernaast goed te zien
aan de lichte rand onderaan de woning. Veel huiseigenaren bouwen een trapje van een paar treden.
Noord-Duitse kustvlakte
West en Noord
Nederland
kg
FOTO’S: GUUS SCHOONEWILLE
FOTO: GUUS SCHOONEWILLE