20
21
CO
2
-SLURPERS,
KWEEKKAMERS,
WATERZUIVERAARS,
GOLFBREKERS
Wetlands zijn niet alleen mooi.
Ze verdedigen ook nog eens
onze kust, zuiveren ons water
en leveren een bijdrage aan de
strijd tegen klimaatverandering.
Helaas is al meer dan de helft
van de wetlands inmiddels ver-
dwenen. Herstel van wetlands is
niet gemakkelijk en gaat nogal
eens mis.
DOOR MEINTE BLAAS
■
■
Wetlands zijnmangrovebossen, zeegrasvelden, kwel-
ders en uiterwaarden. Wereldberoemde wetlands zijn de
Okavango Delta in Botswana, Banc d’Arguin bij Maurita-
nië, de Sundarbans in Bangladesh en de Mississippi Delta.
■
■
Zeegras (Posidonia oceanica) plant zich vooral voort via
uitlopers en wortelstokken. In 2006 ontdekten Portugese
onderzoekers een zeegrasveld ten zuiden van Ibiza van
meer dan 10.000 jaar oud. Deze kolonie is het oudste nog
levende organisme op aarde.
■
■
In de afgelopen eeuw is het totale oppervlak van wetlands
ruimschoots gehalveerd. Nog steeds neemt het oppervlak
jaarlijks met 2 tot 5 procent af. Dit komt door ontginning,
inpoldering, delfstofwinning, ongereguleerde viskweek
en vervuiling, maar ook door het afdammen van rivieren
waardoor rivierslib de wetlands niet meer bereikt.
■
■
De Ramsar-conventie uit 1971 beschermt ruim2000
wetlandgebieden, met een gezamenlijk oppervlak van
meer dan 200miljoen hectare. Dat is een gebied
zo groot als Mexico, maar nog altijd een fractie van het
totale oppervlak aan wetlands wereldwijd.
■
■
Mangroven zijn echte CO
2
-slurpers: ze leggen per
vierkante meter 3 tot 4maal meer koolstof vast in de
bodem dan tropisch regenwoud. Behoud en herstel van
wetlands is dus een belangrijke troef bij de handel in
CO
2
-emissierechten.
■
■
Alleen al de wetlands van de VS bieden een natuurlijke
bescherming tegen orkanen ter waarde van ruim
20miljard dollar.
■
■
Planten in wetlands zuiveren het water. Het stadbestuur
van New York ontdekte dat ze 3 tot 8miljard dollar aan
investeringen in rioolwaterzuivering kon uitsparen
door 1.5miljard dollar te investeren in de aankoop en
bescherming van wetlands rond waterreservoirs.
WETLANDS:
■
■
De subtiele samenhang tussen plantengroei, aanvoer van
sediment en golven komt niet vanzelf terug. Bij de meeste
traditionele aanplantprojecten overleeftminder dan
20% van het zeegras het eerste jaar.
■
■
Jonge aanplant vanmangrove of zeegras overleeft niet als
de plantensoort niet is afgestemd op de omstandigheden.
Een veel gemaakte fout is dan ook om in één keer de
vegetatie van het systeem in de gewenste eindtoestand
aan te brengen.
■
■
Herstel van de gunstige natuurlijke randvoorwaarden, het
benutten van zaden die de natuur ter plaatse ter beschik-
king stelt enminimaal vijf tot tien jaar geduld, zijn vaak
effectiever dan grootschalige aanplantacties die al binnen
een jaar succes claimen.
■
■
Verschillende belangen hoeven geen tegenstellingen te
zijn. In de Mississippidelta wordt onderzocht of aanpassin-
gen in de bovenloop van de Mississippi de aanvoer van slib
kan bevorderen zonder dat de belangen van de plaatselijke
oesterkwekers worden geschaad.
Meer weten?
Jasper.Dijkstra@deltares.nl,
Bregje.vanWesenbeeck@delta-
res.nl,
Aljosja.Hooijer@deltares.nl,
Ellis.Penning@deltares.nl