8-9 / 34
8
DELTARES, FEBRUARI 2015
9
DOSSIER
Bodemdaling in
veengebieden
Bodemdaling in veengebieden leidt in Nederland tot schade aan
woningen en infrastructuur. In andere landen waar veengebie-
den direct aan de kust liggen, komen deze gebieden door bo-
demdaling steeds vaker onder te water staan met alle schadelij-
ke gevolgen van dien. Ondanks de hoge kosten die bodemdaling
wereldwijd in veengebieden veroorzaakt, is voor dit probleem
nog maar weinig aandacht. Onbekendheid met dit fenomeen
staat een adequate aanpak in de weg. Bewustwording van de
ware oorzaak van de schade is de eerste stap op weg naar een
oplossing. Technisch is er geen ‘one-size-fits-all’ oplossing. Het
is altijd maatwerk, waarbij willen investeren in de toekomst van
een gebied voorwaarde is. Maatregelen zijn namelijk niet goed-
koop en leveren pas op de langere termijn resultaat.
Die moeten we verder ontwikkelen, aantrekkelijk
maken, zodat niet iedereen op Java wil wonen. Al
die oplossingen kosten tijd.’
Het regenseizoen in Indonesië is op het
moment van dit interview net weer be-
gonnen. Bent u er klaar voor?
‘De belangrijkste rivieren zijn gebaggerd en we
hebben dijken versterkt. Ook is in samenwerking
met onder meer Deltares en de Indonesische
weerdienst een waarschuwingssysteem ont-
wikkeld. Dat waarschuwingssysteem is nog niet
perfect, maar mensen worden door hun wijk-
hoofd geïnformeerd als er in hun buurt een grote
overstroming dreigt.’
Maar is dat genoeg om het
regenseizoen goed door te komen?
‘Nog niet alle dijken van de rivieren zijn klaar,
omdat we nog aan het onderhandelen zijn over
het aankopen van land. Maar de overstromingen
zullen niet zo erg zijn als voorgaande jaren.’
Een ander probleem is de bodemdaling,
waardoor de zee Jakarta kan instromen.
Wat doet u daar aan?
‘Geleidelijk stoppen we met het oppompen van
grondwater. Nieuwe complexen krijgen geen
toestemming meer om grondwater te gebruiken.
Daarnaast proberen we mensen op een andere
manier van schoon water te voorzien door water
uit rivieren te zuiveren. Ook gaan we water in de
grond injecteren om het grondwater aan te vul-
len. Een groep van wetenschappers in Bandung
ontwikkelt in samenwerking met Deltares een
model om de bodemdaling in kaart te brengen en
te stoppen.’
Er zijn ook plannen voor de bouw van een
dam in de vorm van een Adelaar voor de
kust van Jakarta: de Great Garuda. Is die
nog wel nodig, als het lukt om de
bodemdaling te stoppen?
‘Aan de ene kant werken we verder aan de plan-
nen voor de Great Garuda, maar we proberen
tegelijkertijd ook de bodemdaling te stoppen. Als
dat lukt, kan de Great Garuda alsnog gebouwd
worden als extra beveiliging, maar dan met een
open verbinding naar zee. Daarmee lossen we
ook het probleem op dat niet al het vuil uit de
rivieren zich bij de dam ophoopt.’
Indonesië heeft Nederland een paar jaar
geleden om hulp gevraagd. Een
consortium van Nederlandse bedrijven
helpt Indonesië nu. Heeft Indonesië de
kennis zelf niet?
‘We kunnen veel van de Nederlanders leren. We
hoeven door de samenwerking niet bij nul te
beginnen. Bij de kustverdediging konden we de
problemen snel in kaart brengen met modellen
en data. Daardoor konden we het voor iedereen
inzichtelijk maken. We gebruiken de open source
software van Deltares voor het overstromings-
waarschuwingssysteem, waardoor we door
simulatie de waterstroom in rivieren kunnen
voorspellen.’
Kan Nederland nog wat van Indonesië
leren?
‘We hebben samengewerkt bij het ontwikkelen en
verbeteren van een programma voor het beheer
van rivieren. Technologie die hier ontwikkeld
wordt kan ook in de rest van de wereld gebruikt
worden. Indonesië is daarmee een proeftuin en
laboratorium van de waterwereld geworden.’
‘We hoeven door de
samenwerking met
Deltares niet bij nul
te beginnen’
Een impressie van de Great Garuda voor de kust van Jakarta.
BEELD: NCICD