8 / 36
8
DELTARES, SEPTEMBER 2016
me. We zijn de eerste generatie die de armoede uit kan
bannen en de laatste die een klimaatverandering met
catastrofale gevolgen kan tegenhouden. Maar we hebben
geen tijd te verliezen.’
Hoe komt het dat het bedrijfsleven op dit mo
ment harder loopt dan de politiek?
‘Bedrijven hebben de ruimte om verder te kijken dan
de volgende verkiezingen. Als ze die ruimte tenminste
nemen. World Economic Forum interviewde recent dui
zend CEO’s van de meest succesvolle bedrijven ter wereld
en vroegen hen waar ze zich het meest zorgen over
maken als het gaat om de continuïteit van hun bedrijf
de komende anderhalf jaar en over tien jaar. Het eerste
lijstje ziet er precies uit als het standaard verkiezingspro
gramma, waar ook ter wereld. Maar gaat het om zorgen
over tien jaar, dan staat er: water, klimaat, extreemweer,
voedsel en sociale instabiliteit. Precies mijn lijstje.’
Wat moet er bovenaan de agenda?
‘Water, water, water. En dan in het bijzonder: grond
water. Daar is veel te weinig aandacht voor. In India en
China wordt op sommige plekken zoveel grondwater
opgepompt, dat er straks alleen nog maar zand uit de
pijp komt. Voedselproductie komt dan in gevaar en ener
giecentrales vallen stil. Gelukkig zijn er tegenwoordig sa
tellieten die kunnen laten zien waar het grondwater op
droogt. Er kan in ontwikkelingslanden nog veel gebeuren
op het terrein van gewaskeuze en precisie-irrigatie. Mits
daar eerst een goed systeem van landeigenaarschap
wordt ingevoerd. Zodat voor lokale boeren, en vooral
vrouwen, investeren in natuur zin krijgt.’
Wanneer staan de problemen die je noemt
genoeg op de kaart om te gaan handelen?
‘We moeten anders gaan rapporteren. Niet alleen in
termen van economische groei, maar ook de groei van
menselijk en natuurlijk kapitaal. Ik ben van huis uit eco
noom, dus ik weet: als je wat wilt, moet je zorgen dat
het wat kost en goed gedrag dus ook wat oplevert. Door
niet alleen CO2, maar ook de waarde van ecosystemen
te gaan belasten, bijvoorbeeld via het gebruik van water.
Dat is echt niet zo ingewikkeld als het wellicht klinkt.’
Is investeren in de natuur nog niet logisch
genoeg?
‘Als je eenmaal weet hoe het zit wel. In Dar es Salaam in
Tanzania werd het aangevoerde water steeds troebeler.
De waterzuivering kreeg het niet meer schoon. Oplos
sing: een tweede zuiveringsinstallatie. Maar die was erg
duur. Wat bleek na onderzoek: de vertroebeling kwam
door ontbossing bovenstrooms. Nieuwe aanplant en
beter bosbeheer bleek vele malen goedkoper dan een
nieuwe zuiveringsinstallatie. En het was tegelijk goed
voor biodiversiteit en wat al niet. Ik kan voorbeelden blij
ven geven.’
En dan noem je nog niet eens dat er sinds de
Tweede Wereldoorlog niet zoveel vluchtelingen
op de been geweest zijn als nu. Begon dat ook
niet met klimaatproblemen?
‘Hier zie je hoe klimaatverandering leidt tot instabiliteit
in de wereldpolitiek. De situatie in Syrië is geëscaleerd
door een historische droogte van zes jaar. Maar het is te
simpel om te veronderstellen dat mensen op de vlucht
gingen voor die droogte. Een minstens even groot pro
bleem is dat Assad boeren stimuleerde en subsidieerde
om katoen en graan te verbouwen, twee notoire water
verbruikers, in een land dat op veel plekken gewoon te
weinig water heeft. En vervolgens, toen de voedselprijzen
enorm stegen na een eveneens door droogte mislukte
oogst in Rusland, verkocht hij zijn strategische voorraden
op de internationale markt, in ruil voor wapens, terwijl
zijn eigen mensen honger hadden.’
Van welke leider word je op dit moment wél blij?
‘Ik kan er wel een paar noemen, maar kijk eens naar de
Indiase president Modi, die inzet op zonne-energie. Zijn
ambitie: van 3 naar 100 gigawatt in vijf jaar. Terwijl de
wereld nu op 140 zit. Wham! Dat is nog eens opschalen.
Dat geeft hoop. En zo zie je: het gaat nooit om cijfers
alleen. Het gaat omwat je ermee doet.’