Delta Life Nr. 4 September 2015

27 / 36

DELTARES, SEPTEMBER 2015
MEER WETEN OVER WATER-
SYSTEMEN EN GEZONDHEID
DOOR SAMENWERKEN
WATER EN GEZONDHEID
DRIE REDENEN OM ONS ER MEER
MEE BEZIG TE HOUDEN
Ziektes verspreiden zich vaak via het water in sloten, rivieren en meren. Toch houden
waterbeheerders bij maatregelen tegen wateroverlast meestal geen rekening met
gezondheidseffecten. Drie redenen om dat wél te doen.
DOOR JOACHIM ROZEMEIJER
Meer informatie?
en
1
2
3
In ontwikkelingslanden sterft
elke twintig seconden een kind
door besmet water
Dat in ontwikkelingslanden rivieren
als open riool en stortplaats gebruikt
worden is algemeen bekend; nu al
sterft er elke twintig seconden een kind
door besmet water. Veranderingen in de
waterhuishouding kunnen problemen
verder verergeren. Dat gebeurde bij-
voorbeeld in Kameroen, waar een
slakkensoort met een besmettelijke
parasiet na grootschalige boskap
ineens sterk in aantal toenam. Onder-
zoek naar de gezondheidsaspecten
van het watersysteem kan behalve
leed ook veel kosten voorkomen.
Ook in westerse landen is
besmetting via water een risico
In de Amerikaanse stad Toledo konden
in de zomer van 2014 een half miljoen
inwoners het water uit de kraan een
week lang niet meer drinken door
besmettingsgevaar. Al snel was het
flessenwater uitverkocht en moest
iedereen buiten de stad op zoek naar
drinkbaar water. De oorzaak van het
probleem was een giftige algenplaag,
ontstaan door te veel meststoffen
in het meer dat ook als drinkwater­
reservoir dient. Een andere bedreiging
is de resistentie die bacteriën in afval-
water en zuiveringsinstallaties opbouwen
tegen de mix van geneesmiddelen
in het riool. De resistente bacteriën
verspreiden zich vervolgens via het
watersysteem.
Door klimaatverandering,
verstedelijking, ontbossing
en bevolkingsgroei nemen
de risico’s toe
Steeds meer mensen wonen en werken
dicht bij elkaar in vlakke deltagebieden.
De opwarming van de aarde zorgt niet
alleen voor meer wateroverlast, maar
maakt watersystemen bovendien
gevoeliger voor giftige algenbloei.
Aanpak van wateroverlast door water­
berging leidt tot nog meer water in
de stad. Dit levert weer extra besmet-
tingsgevaar op, bijvoorbeeld door het
aantrekken vanmuggen, die oprukkende
ziektes verspreiden. Bij overstromingen
is de verspreiding van ziektes via
besmet water vaak na de ramp zelf
het grootste probleem.
De relatie tussen veranderingen in
watersystemen en gezondheid wordt
pas sinds kort onderzocht. Deltares
levert een bijdrage aan dit onderzoek
met kennis over watersystemen,
waterkwaliteit en verspreiding
van ziekten via water. Belangrijke
partners in Nederland zijn het
RIVM, KWR, Wageningen Univer­
siteit en de Radboud Universiteit.
Buiten Nederland werkt Deltares
bijvoorbeeld in Indonesië aan water
gerelateerde gezondheidsrisico’s
samen met de Hogeschool en
Universiteit van Bandung.
27