13 / 36
DELTARES, FEBRUARI 2016
13
B
risbane, januari 2011:
de twee reservoirs in de
gelijknamige grootste rivier
van zuid-oost Queensland
kunnen de overvloedige
regenval niet meer aan. Een reeks
overstromingen raast door de hoofd-
stad en negentig andere steden.
Gevolg: 35 doden en tussen de
3,5 en de 4,5 miljard Australische
dollar schade. ‘En’, voorspelt risico-
onderzoeker Ferdinand Diermanse,
‘het kan zo weer gebeuren.’
Kritische bevolking
Hoewel de verleiding groot is ommeteen
maatregelen te nemen, koos de regering
van de staat Queensland ervoor om eerst
een gedegen plan te maken. Hoe groot is
de kans op weer zulk extreemweer? Hoe
hoog komt het water dan en waar? Waar
kunnen we bouwen en waar niet? ‘Een
goed onderbouwd en doorgerekend plan
kan niet alleen veel geld schelen, maar
ook rust brengen onder een kritische
bevolking die van haar overheid eist dat
over alles is nagedacht.’
Diermanse rekende in opdracht van
Queensland met diverse scenario’s
309 kilometer rivier door, in een
gebied vol landbouwgrond en stedelijke
regio’s. Hij hield daarbij rekening met
alle mogelijke variaties in natuurlijke
processen, zoals je in meer traditionele
methodes doet.
‘Het verschil tussen veel regen en te
veel regen is bijvoorbeeld sterk af-
hankelijk van de windrichting, waar het
water precies valt en wat er in de dagen
daarvoor al gevallen is. Dat maakt de
risico-inschatting bijzonder complex.’
Skypen
Uniek aan het onderzoek is de nauwe
samenwerking met Australische
experts. ‘Vaak krijg je een opdracht en
maak je een rapport, nu hebben we
al onze berekeningen open source en
met de modellen erbij geleverd aan
de Australiërs. Als ze bijvoorbeeld
besluiten om een derde reservoir te
bouwen, kunnen ze zelf het model
aanpassen en kijken hoe dit de risico’s
beïnvloedt.’
Ook hebben ona©ankelijke experts
het resultaat nog eens volledig
beoordeeld en hee Diermanse de
cijfers persoonlijk ter plaatse aan pers
en inwoners van Brisbane uitgelegd.
‘Het betekende regelmatig ’s nachts
aan onze keukentafel skypen om bij
vergaderingen te zijn.’
Geld besparen
De berekeningen voor de Brisbane-
rivier in Queensland zijn gemaakt
in Del FEWS, een overstromings-
waarschuwer die ook gebruikt wordt
door het Environment Agency (UK), de
National Weather Service (US) en het
Bureau of Meteorology (Australië). Het
modulaire systeem is gemakkelijk aan
te passen aan lokale omstandigheden
en wensen.
‘Het is een investering. Maar je kunt
het voorspellingssysteem gebruiken
om te plannen waar je maatregelen
neemt en waar je helemaal niet meer
gaat bouwen. Als je dat doet, dan kan
het op langere termijn enorm veel geld
besparen.'
De regering van het Australische Queensland hee na de overstromingen van
2011 behoee aan grondig onderbouwde maatregelen. Zodat niemand er
meer aan twijfelt. Ferdinand Diermanse van Deltares deed de berekeningen.
DOOR PJOTR VAN LENTEREN
OVERSTROMINGSGEVOELIG BRISBANE
BRENGT TOEKOMST IN KAART
DOSSIER
CASE
FOTO: HOLLANDSE HOOGTE