19 / 36
DELTARES, SEPTEMBER 2015
19
NU 2,7 KM STRAKS 5,5 KM?
meten tijdens hun projecten. Ze schuwden experimen
ten niet.’
Wat weten we nog niet?
‘In de afgelopen decennia hebben we veel kennis
opgedaan over horizontaal boren. We weten hoe de
boor zich gedraagt en welke druk nodig is om vooruit
te komen onder de grond. Maar nu we verder willen
gaan boren, moeten we de processen ook op micro
schaal beter begrijpen. We weten bijvoorbeeld niet
hoe ver de boorvloeistof indringt in de omliggende
grond, en welk effect dit heeft op de sterkte van de
grond. We weten ook niet goed hoe de deeltjes in de
boorvloeistof blijven als de boorvloeistof in beweging
is. Iedere boorvloeistof heeft een bepaalde weerstand,
die overwonnen moet worden voordat de vloeistof in
beweging komt. Als we dat beter begrijpen, kunnen we
misschien met minder boorvloeistofdruk toch grotere
afstanden boren.’
Wat draagt Deltares aan het onderzoek bij?
‘Deltares heeft een apparaat ontwikkeld waarmee
de stroming van boorvloeistof kan worden gesimu
leerd en voortdurend kan worden gekeken waar de
gronddeeltjes zich bevinden. Zo kan een boorvloeistof
worden gezocht die met weinig druk toch in beweging
komt en bodemdeeltjes meeneemt. Daarmee kunnen
we verder boren zonder dat het boorgat instort, te veel
wordt opgeblazen of volloopt met sediment.’
En wat levert dat op?
‘Met behulp van horizontaal boren is het mogelijk ge
worden kabels en leidingen dichter bij bestaande con
structies te leggen. Kortgeleden werkte Deltares nog
mee aan de aanleg van een warmtenet voor stadsver
warming in Rotterdam. De leidingen gingen vlak langs
een monumentaal pand en de fundering van een groot
gebouw van het Havenbedijf. Dat had nooit gekund
zonder deze techniek. Er gebeuren tijdens het boren
wonderlijke dingen onder de grond.’
Wat komt er nog aan?
‘De langste boring in los sediment is 2.7 kilometer.
Als wij onze kennis vergroten van boorgatstabiliteit
en boorvloeistof komen we misschien wel bijna tot
5.5 kilometer, een verdubbeling! Er lopen nu onder
zoeken om al tijdens het boren een versterking aan te
brengen tegen de wand van het boorgat. Daarmee is
de stabiliteit van het boorgat eigenlijk geen probleem
meer en kan er verder worden geboord. Daar moeten
we alleenmisschien wel een paar decennia aan werken,
voordat we die technieken kunnen inzetten.’
WIE DOETWAT?
Deltares en haar voorgangers werken al twintig
jaar samen met Cebo. Cebo geeft trainingen en
opleidingen aan mud engineers, heeft ervaren
medewerkers die op locatie problemen oplossen
en ontwikkelt nieuwe producten voor verbetering
van gestuurd horizontaal boren. Zo is langer boren
mogelijk door verbeteren van de boorvloeistof.
Deltares neemt onder meer het rekenkundige
gedeelte voor haar rekening. Deltares helpt
risico’s in te schatten en onderzoekt de interactie
tussen de boorvloeistof en de grond, zodat Cebo
de boorvloeistof daarop weer kan aanpassen door
gebruik van innovatieve producten.