Delta Life 12

14 Zorgen voor robuuste spo DOSSIER ROBUUSTE INFRASTRUCTUUR Het vervoer over waterwegen en spoorinfrastructuur wordt geraakt door klimaatverandering. Maar niet overal even desastreus en – belangrijker – elk op hun eigenwijze. Deltares brengt de knelpunten in kaart enmaakt zo tijdig ingrijpenmogelijk. Risico’s in kaart brengen ProRail is verantwoordelijk voor het spoorwegennet in Nederland en dat spoorwegennet zit aan de grenzen van haar groei. Het netwerk wordt zwaar belast door steeds meer personen- en goederentreinen. Door toenemende fysieke belasting van het spoor komt de kwaliteit onder druk te staan. Door de ‘slappe’ Nederlandse ondergrond is er nu al veel vaker onderhoud nodig dan bij een vaste ondergrond, stellen Joris van Ruijven en Mike Woning van Deltares. Tel daarbij het veranderende klimaat op en het mag duidelijk zijn dat er een uitdaging ligt. Deltares brengt voor ProRail risico’s in kaart en ontwikkelt nieuwe technieken om deze uitdaging aan te gaan. Door de opbouw van de Nederlandse on- dergrond in kaart te brengen, kunnen risico’s voor spoorwegen worden vast- gesteld. Combineer dit met gegevens over de de belasting van treinen en het is mogelijk om kwetsbare plekken aan te wijzen waar extra onderhoud nodig is. Kijk daarbij ook naar de natte gevaren voor spoorbanen: afvoer van regenwa- ter, opkomend grondwater en overstro- mingen. Elk van deze gevaren moet je op een andere manier opsporen. Problemen voor reizigers of vervoerders Met bestaande overstromingskaarten kan worden vastgesteld waar het spoor kwetsbaar is voor overstromingen vanuit de kust en grote rivieren. Risi- co-inventarisatie met betrekking tot de overlast door regenwater is lastiger. Daarvoor moeten nauwkeurig hoog- teverschillen in kaart worden gebracht (water stroomt immers naar de laagste plek). Deltares gebruikt daarvoor risico- profielen. Die risicoprofielen zijn goed bruikbaar om eerst grofweg, en dan nauwkeuriger de risico’s in kaart te bren- gen. Uit deze profielen blijkt dat vooral spoor in stedelijk gebied gevoelig is voor extreem weer. Door hydrologische mo- dellen toe te passen, ten slotte, worden risico’s van opkomend grondwater in kaart gebracht. Zo zijn de plekken vast- gesteld waar de combinatie van hoge grondwaterstanden en neerslag tot ver- zakking of verweking van de ondergrond kan leiden – problemen die schade aan de infrastructuur of problemen voor rei- zigers of vervoerders tot gevolg kunnen hebben. Het is dus zaak om de impact van het klimaat in samenhang met informatie over de staat van de infra- structuur te bepalen. Scenario’s opstellen De vraag is nu hoe met dergelijke risico’s om te gaan: kan de impact van kli- maatveranderingen en extra onderhoud worden meegenomen in bijvoorbeeld beslissingen om te investeren? Idealiter kunnen kosten voor aanpassingen nu al worden berekend, maar ook voor Van Ruijven en Woning is de toekomst on- gewis. Twee factoren maken voorspellen zo lastig: hoe gaat het klimaat zich gedragen en hoe ontwikkelt het spoor- wegennet zich? Door hypothesen op te stellen (‘wat als?’) kunnen ook scenario’s worden opgesteld om problemen te voorkomen. Meer informatie: joris.vanruijven@deltares.nl mike.woning@deltares.nl SPOORBANEN