Delta Life 9

14 Een drukke vaarroute, grote ha- vens, een complex watersysteem met getijdewerking, kwetsbare natuur, veel economische activi- teit, een hoge bevolkingsdicht- heid: met het slimbeheren van zand en slib in Schelde-estuarium valt veel te winnen. DOOR PJOTR VAN LENTEREN / BEELD ENVISAT E én grafiekje maakt vijf jaar geleden op beleidsmakers misschien nog wel de meeste indruk: het oprukkend getij in het Schelde- estuarium. Al een eeuw komt de vloed, die bij Vlissingen de Schelde in stroomt, steeds dieper landinwaarts. En niet door de stijgende zeespiegel, maar door inpoldering en verruiming van de vaarweg. Het getij is in Gent met een meter toegenomen in een eeuw en dat is CASE SCHELDE DOSSIER CASE Italië erodeert snel. Dichtbij wordt mar- mer gedolven. Maal het marmerafval fijn en je herstelt er de kust mee. Het is grof, maar het is schoon en de natuur ligt er, bij wijze van spreken, niet wak- ker van. Het gekste wat ik in Nederland heb gezien tijdens boottochtjes is een oever van gebroken grafzerken. Werkt ook! Maar het liefst zien we de natuur- lijke balans zoveel mogelijk terugkeren. Dat vergt grondige kennis van het sys- teem. Vervolgens is het vooral een be- stuurlijke uitdaging om het allemaal goed te regelen, vaak op internationaal niveau.’ Is er wel genoeg zand en slib in de wereld? ‘Als we het niet uit het systeem zouden halen, zoals wereldwijd op grote schaal gebeurt voor het bouwen van huizen en wegen, en als er geen sprake zou zijn van versnelde zeespiegelstijging door klimaatverandering, dan zou er in prin- cipe in elk riviersysteem genoeg sedi- ment moeten zijn.’ Kunnen we met goed sedimentbe- heer de effecten van klimaatveran- dering tegengaan? ‘Nee. De snelheid waarmee de zeespie- gel volgens voorspellingen straks gaat stijgen, kan met sedimentbeheer niet worden opgevangen. Maar we kunnen de problemen wel zo lang mogelijk pro- beren uit te stellen. Vertragen van de neerwaartse spiraal zou op veel dicht- bevolkte plekken al zeer de moeite waard zijn. Het goede nieuws: sediment is in vergelijking tot dijken en andere in- frastructuur goedkoop. En de oplossin- gen van de natuur zijn ook aantrekkelij- ker en veerkrachtiger dan de oplossingen van de mens. Het is dus de kunst om steeds beter met de natuur samen te werken.’ Eigenlijk is sedimentbeheer heel eenvoudig. Op deze plekken brengt Deltares de sedimentbalans in kaart en werkt mee aan oplossingen. 1 DOSSIER SEDIMENTBEHEER 1. West-Afrika Ivoorkust, Ghana, Togo, Benin: sedimentbalans St Louis bij Senegal: sedimentbalans, ontwerp oplossing 2. Indonesië Java: vegetatieherstel, mangrovebossen 3. Verenigde Staten New Orleans / Mississippi: sedimentbalans Baai van San Francisco: sedimentbalans, modellen Columbia Rivier: sedimentbalans Nederland, België en Duits- land 1. Kijkduin: zandmotor 2. Hele kust: zandsuppletie 3. Schelde, Antwerpen, Gent: sedimentbeheer (zie hiernaast) 4. Harlingen: slibmotor 5. Delfzijl: kwelderontwikkeling 6. Markerkmeer: aanleg natuureilanden 7. Eems-Dollard: kleirijperij 1 2 3 1 3 6 4 5 7