Delta Life 9

DOOR PJOTR VAN LENTEREN / BEELD ISTOCKPHOTO ZAND Zand en slib zijn de bekendste bouwstenen die het water levert om land te maken. Samen beïnvloeden ze kust en estuarium, maar op een heel verschillende manier. Wat zijn de mogelijkheden van deze bouwmaterialen van de natuur? DOSSIER SEDIMENTBEHEER › Wat is het belangrijkste verschil met slib? Zandkorrels zijn veel groter dan slibdeeltjes en bezinken snel. Ze plakken niet aan elkaar of aan andere materialen. › Waar zorgt zand voor uitdagingen? In estuaria en aan de kust, waar door een combinatie van zeespiegelstijging, bodemdaling en minder zand in de rivier de kust afkalft. Te weinig zand zorgt uiteindelijk voor overstromin- gen. Er is juist extra zand nodig omdat de zeespiegel stijgt. › Wat is het maatschappe- lijk belang van zand? Zand uit de rivier en de zee zorgt voor natuurlijke ophoging en dus bescherming van de kust. Duingebieden bieden een thuis aan unieke planten- en diersoorten. › Hoe ‘werkt’ zand? Eén gram zand bevat ongeveer honderddui- zend korrels. Deze hebben een gezamenlijke oppervlakte van circa 0,01 vierkante meter. Zand legt in water relatief kleine afstanden af. We moeten het actief transporteren naar de plek waar we het willen hebben. Zand plakt niet aan elkaar. Waar de wind vat heeft op een omgeving die voornamelijk bestaat uit zand, ontstaan duinen en andere hoogteverschillen. › Wat betekent zand voor de natuur? Zandige natuur is arm aan voedsel en de leefomstandigheden zijn vaak wat extremer. Dat leidt tot zeldzame, unieke soorten. Pioniersoorten zoals helm en biestarwegras helpen het vasthouden van zand. › Wat voor slimme dingen kunnen we doen met zand? Het voordeel van zand is dat het gemakkelijk te verplaatsen is en ook daarna flexibel blijft. Oplossingen met zand komen neer op het weghalen ervan op de plek waar je er te veel van hebt en het vinden van de juiste plek om het te storten. Zand- motoren en strategisch geplaatste kunst- matige zandbanken vlak voor de kust, vullen de nabijgelegen kust aan. Dit noemen we ‘suppleren’: stroming brengt het zand op de gewenste plekken.