20
DELTARES, JANUARI 2014
O
ngeveer 30 procent van de zeekusten
bestaat uit rif. De soortenrijke en pro-
ductieve koraalriffen fungeren als een
toeristische trekpleister voor menig tro-
pische bestemming en leveren hierdoor
indirect veel inkomsten op. Maar koraal
heeft meer functies. Wereldwijd hebben zo’n 500
miljoen mensen op een of andere wijze baat bij gezond
koraal. Voor zo’n 30 miljoen is koraal zelfs onmisbaar
voor hun voortbestaan. Deze mensen leven vooral op
laaggelegen koraaleilanden of atollen. Verlies van het
rif leidt hier niet alleen tot meer kusterosie, maar kan
ook de zoetwatervoorraad in de bodem aantasten.
Wanneer dit gebeurt rest de lokale bevolking weinig
anders dan te emigreren.
Dure maatregelen
Daarnaast heeft koraal ook een functie als kustbe-
schermer doordat het golven en stromingen remt.
Mede hierdoor kan koraal een waarde vertegenwoordi-
gen van wel een miljoen euro per vierkante kilometer
per jaar, simpelweg omdat er geen dure kunstmatige
oeverbescherming aangelegd hoeft te worden. Genoeg
reden dus om het koraal te beschermen. Maar deson-
danks gaat het slecht met deze natuurlijke golfbreker.
Pas als het koraal verdwenen is, blijkt hoe snel de
kust kan eroderen, waardoor dure maatregelen zoals
zandsuppleties en zeeweringen nodig zijn.
Op tijd
Sinds kort is het mogelijk om op tijd vast te stellen hoe
belangrijk een bepaald stuk koraal is voor de kust, door
met computermodellen van Deltares het effect op gol-
ven en stroming van deze vaak grillige structuren uit
te rekenen. Hiermee kan voor een willekeurig stuk kust
het belang van het koraalrif voor de kust­bescherming
worden vastgesteld. Het begon volgens Ap van Don-
geren, kustdeskundige bij Deltares, allemaal enkele
jaren geleden. Toen kregen wetenschappers van de
Amerikaanse Stanford universiteit de beschikking over
Delft3D in het kader van de open-source overeenkomst
tussen Deltares en de Amerikaanse marine. Stanford
paste het model toe om complexe circulatiepatronen
van het rif rond Hawaii te modelleren. De Ph.D. student
van dat project, Ryan Lowe, werd later hoogleraar in
Australië waar hij met veldproeven in het Ningaloo rif
aantoonde hoe belangrijk lange golven zijn. Samen
met Van Dongeren werd aan de hand van die data het
model XBeach gevalideerd en werden aanvullende
schaalproeven bij Deltares uitgevoerd. Hiermee is
belangrijke kennis vergaard over de stroming die zorgt
voor de verspreiding van sediment, voedingsstoffen en
larven op en rond het rif.
Herstel koraal
Het mes snijdt daarbij aan twee kanten: met deze
kennis kan worden uitgerekend hoe groot de golfrem-
mende effecten van koraalriffen zijn en hoeveel ze
daarmee bijdragen aan de kustbescherming. Tevens
is de proceskennis van groot belang voor de gezond-
heid van het koraal zelf. Victor Langenberg, ecoloog
en koraaldeskundige: ‘Koraalriffen maken hun eigen
fundering en er is een delicate balans tussen hun
groei en de fysieke condities die hen in staat stelt in
een sterk dynamisch kustmilieu te overleven. Door
de integratie van deze fysische en ecologische kennis
kunnen adviezen op maat gegeven worden aan zowel
kustbeheerders als baggerbedrijven en waterbouwers
om het koraal zo goed mogelijk te beschermen en
waar nodig te herstellen.’
Meer weten?
ap.vandongeren@deltares.nl
DE ONBEKENDE
KRACHT VAN KORAAL
Dat koraal een belangrijke toeristische trekpleister is, is wereldwijd bekend.
­
Minder bekend is dat koraal een belangrijke rol heeft bij de kustbescherming en
de zoetwatervoorraad. Sinds kort kunnen we uitrekenen wat de waarde is van
die rol: die kan oplopen tot maar liefst een miljoen euro per vierkante kilometer
per jaar. Dat is goed om te bedenken voordat het koraal voorgoed verdwijnt door
de klimaatverandering, rioollozingen of het aanleggen van havens.
Want dat gebeurt in hoog tempo.
DOOR MARCEL MARCHAND
FOTO: ISTOCKPHOTO
DELTARES, JANUARI 2014