O
pboksen tegen de eeuwenlange
ervaring met het bouwen van
dijken is niet eenvoudig. Het
vertrouwen in harde water-
bouwkundige infrastructuur is
groot. Het introduceren van een
innovatief concept als het om
waterveiligheid gaat is dan ook
niet gemakkelijk, maar voor
‘
bouwen met de natuur’ lijken de omstandigheden
gunstig. Wereldwijd trekken de mensen naar de steden
in kust-, delta- en riviergebieden. Juist deze gebieden
krijgen het meest te maken met de gevolgen van kli-
maatverandering, bodemdaling en zeespiegelrijzing.
Dat stelt hoge eisen aan de veiligheid. Die moeten
wel gecombineerd worden met de sterke behoefte van
mensen aan een leefbare en duurzame leefomgeving.
Alsmaar de dijken verhogen kan niet meer automa-
tisch op draagvlak rekenen en over alternatieven voor
het vergroten van de waterveiligheid moet worden
nagedacht.
Onderschat
Dat heeft de geesten rijp en enthousiast gemaakt
voor het gebruik van natuurlijke landschappen bij
waterveiligheid, maar toch voert de keuze voor harde
infrastructuur nog altijd de boventoon.
Bregje van Wesenbeeck, ecoloog en specialist eco-
engineering, legt uit hoe dat komt. ‘Eco-engineering
heeft vele voordelen. De aanleg kan goedkoper uitval-
len, het haalt CO
2
uit de lucht, vergroent de omgeving
en het biedt extra inkomsten, zoals toerisme of water-
zuivering. Hoewel je wereldwijd ziet dat steeds meer
mensen deze voordelen gaan zien en de belangstelling
voor de rol van ecosystemen bij waterveiligheid groeit,
worden de waarden die het ecosysteem biedt door
velen onderschat. Ze worden daardoor niet meege-
SAMENWERKING INGENIEURS EN
De voordelen van ‘bouwen met de
­
natuur’ zijn legio. Toch voert de
keuze voor harde infrastructuur nog
altijd de boventoon bij het ­vergroten
van de waterveiligheid. Hoe komt
dit en hoe doorbreken we dit
automatisme?
DOOR CARMEN BOERSMA
FOTO: SAM RENTMEESTER
nomen bij het ontwerpen van waterbouwkundige
infrastructuur of het maken van een maatschappelijke
kosten-batenanalyse. Sterker nog: natuur wordt vaak
weggehaald, zonder dat eerst wordt bekeken welke rol
het kan spelen in het ontwerp.’
Rijke dijk
Om dit te doorbreken zou volgens haar eco-enginee-
ring onderdeel moeten worden van het ontwerpproces
en zouden ingenieurs en ecologen meer moeten sa-
menwerken. ‘Ecologen zouden vanaf het begin van het
ontwerpproces van waterbouwkundige werken erbij
moeten worden betrokken,’ meent ze. ‘Eco-
engineering is in principe overal mogelijk. Of het nu
om een stedelijke of niet-stedelijke omgeving gaat, veel
of weinig ruimte. Zelfs in een stedelijke omgeving waar
10
DOSSIER BOUWEN MET DE NATUUR