Deltalife 13

Deltares, voorjaar 2020 21 De ijsmassa van Groen- land smelt steeds sneller. Behalve een toenemende opwarming van het kli- maat, levert dit ook een grote bijdrage aan de mondiale zeespiegelstij- ging. Maar dit wordt niet overal ter wereld even sterk gevoeld dankzij het zwaartekrachteffect. Door de afname van de Groenlandse ijsmassa wordt er minder aan het zeewater getrokken, waardoor de zeespie- gel in de buurt van die ijsmassa daalt. Aan de Noordzeekust zien we ongeveer 30 procent van de wereldgemiddelde zeespiegelstijging die veroorzaakt wordt door Groenlands massaver- lies. Landschappen gevormd door ijsbergen en -schot- sen zien er op foto’s en in documentaires altijd zeer rustiek uit. Maar de werkelijkheid is onstui- miger. Weer en wind zor- gen voor grootschalige stromingen van ijsmas- sa’s gedurende het jaar. Windstromingen duwen Noordpoolijs door de straat tussen Groenland en Spitsbergen naar het zuiden, waar het steeds sneller smelt. Deze Warme Golfstroom heeft allerlei klimatolo- gische effecten. Zo is het relatief milde klimaat van Noordzeelanden er mede aan te danken. Door de warmte die deze stroom geleidelijk afgeeft aan de lucht is het bijvoorbeeld in Nederland gemiddeld 1 à 1,5 graad Celsius warmer dan wanneer deze Golf- stroom er niet zou zijn. Opwarming van de aarde zal dus ook de warmtever- deling over de continen- ten veranderen. Meer informatie? bart.vandenhurk@deltares.nl Naarmate de Groenland- se ijsmassa sneller smelt, belandt steeds meer zoet water in de oceanen. Dit blijft niet zonder gevol- gen. Afgekoeld zeewater stroomt vanaf de eve- naar naar het Noorden waarbij veel warmte wordt getransporteerd (de Golfstroom). Ook de temperatuur in Neder­ land is daardoor wat hoger dan gemiddeld op onze breedtegraad. Veel water verdampt tijdens die reis, waardoor de zoutconcentratie van het zeewater toeneemt. Dit ‘zware’ water zakt bij Groenland naar de diepte en stroomt onderlangs weer terug richting eve- naar. Maar de toename van zoet en daarmee relatief licht Groenlands smeltwater verstoort dit proces. Het gevolg? Een mogelijke vertraging van de Warme Golfstroom, en een verminderd warmtetransport naar het Noorden. 5 6 7 8